از مهم‌ترین موضوعات دهه‌های اخیر که تحول شگرفی در حوزه قدرت و اجزا و عناصر آن پدید آورده است، بعد جدیدی از قدرت به نام قدرت نرم است. با حاکم شدن گفتمان قدرت نرم بر محیط امنیتیِ نظام جهانی، اولاً ماهیت مفاهیمی چون قدرت، تهدید و امنیت و ارتباط میان آن‌ها در حال دگرگونی است و ثانیاً مشارکت، اعتماد و وفاداری مردم به دولت و در یک‌کلام سرمایه اجتماعی نقشی مهمی در تأمین امنیت ملی و مقابله با تهدیدات امنیتی و نیز افزایش میزان قدرتمندی کشورها را به خود تخصیص داده است و به‌عنوان گنجی پنهان در هر جامعه‌ای شناخته می‌شود. سرمایه اجتماعی نوعی فرصت پدید آمده از حیات جمعی است که می‌تواند کنش‌های کنشگران را تسهیل نماید.
اندیشه ها و تفکرات اجتماعی می توانند از مولفه های اثرگذار در شکل گیری سرمایه اجتماعی باشند. اگر یک مکتب فکری به جایی برسد که نه یک عده، بلکه توده ها از آن پیروی کنند تبدیل به گفتمان می شود. گفتمان تنها یک بحث تئوریک و ذهنی صرف نیست، بلکه در زیست عینی و اجتماعی مردم جریان دارد و رویدادی میدانی محسوب می شود که می تواند به تقویت سرمایه اجتماعی کمک کند. برخی مکاتب فکری از جمله مکتب عاشورا و مراسم پیاده روی اربعین به عنوان یکی از بزرگترین و مهم‌ترین مراسم مذهبی در جهان اسلام به واسطه نقشی که در تقویت هویت ملی-مذهبی، ترویج ارزش‌های اخلاقی و انسانی، افزایش آگاهیهای سیاسی- اجتماعی و همچنین ترویج فرهنگ و هنر اسلامی دارد، دقیقا به جایی رسیده که تبدیل به گفتمان شده است، زیرا همان شاخصه هایی که در مکاتب فکری برای یک گفتمان ذکر شده است در واقعه کربلا و عاشورا نیز قابل مشاهده است. همانطور که ذکر شد؛ گفتمان تنها یک بحث تئوریک صرف نیست، بلکه در زیست عینی و اجتماعی مردم جریان دارد. مردم به عاشورا و اربعین می اندیشند و به عنوان یک رخداد اجتماعی با آن زندگی می کنند. لباس و خوراکشان با محرم تغییر می کند و سبک زندگیشان دگرگون می شود، لذا اربعین یک گفتمان است. مردم بدون این که هیچ دستوری در کار باشد، لباسشان مشکی می شود، مردم عراق قیمه نجفی را تهیه می کنند و چای عراقیشان دم می شود. ایرانیان نیز هر کدام با مناسک و سنتهای خود، وارد فضای محرم و اربعین می شوند. این شاهد مثالها بدین معنی است که نباید عاشورا را تنها به مثابه یک منسک آیینی و یک سوگواره دینی ببینم، بلکه باید آنرا به شکل یک گفتمان ببینیم. با این نگاه عملا از یک پدیده و رویداد جهانی حرف می زنیم. این یک فرصت طلایی است که اگر آنرا باور کنیم، یک قدرت هژمون بزرگ برای ما اتفاق می افتد که سرمایه اجتماعی را نه تنها در سطح ملی بلکه در سطوح منطقه ای و بین المللی نیز تقویت می کند. بنابراین مراسم پیاده روی اربعین به عنوان یکی از منابع سرمایه اجتماعی مسلمانان منطقه، اشتراک‌های زیادی با مؤلفه‌های قدرت نرم دارد که زمینه را برای گام‌های بعدی در مسیر پیشرفت ایران و منطقه میسر می‌سازد.
.

نوشته اربعین و سرمایه اجتماعی اولین بار در صالح نگار. پدیدار شد.