دیدارهای حاشیهای رئیسجمهور در مجمع عمومی ، در مسیر روشنگری اهداف و اقدامات جمهوری اسلامی ایران از اثرگذارترین برنامههای تدارک دیده شده است. از آن رو که حضور در جمع الیت یا نخبگان رسانهای، دانشگاهی و اندیشمندان آمریکایی میتواند گرههای ذهنی این گروه را یا باز کرده یا دستکم تلنگری برای آنها باشد تا به دیدگاهی متفاوتتر از آنچه تاکنون درباره جمهوری اسلامی داشتند، دست یابند. رئیسجمهور بامداد سهشنبه در نشستی با حضور اندیشمندان سیاست خارجی اندیشکدههای آمریکایی به بیان مهمترین دیدگاههای نظام جمهوری اسلامی ایران و دولت سیزدهم در حوزههای مختلف پرداخت.
اغتشاشات در ایران و برآورد غلط غرب
بررسی رویدادهای داخلی ایران برای بسیاری از چهرههای دانشگاهی و دانشکدهای که در نشست با رئیسجمهور حضور داشتند، از اهمیت ویژهای برخوردار است و میتوان به جرات گفت این رویدادها گاهی موجب شگفتی پژوهشگران آمریکایی میشود که موضوع پژوهش خود را ایران انتخاب کردهاند. برای این گروه شاید جالب باشد که بدانند اغتشاشات سال گذشته که دولت آمریکا و برخی از متحدان منطقهای کاخ سفید تلاش کردند آنها را به سمت و سوی براندازی نظام جمهوری اسلامی هدایت کنند، چرا به نتیجه نرسید و بیشتر از چندماه طول نکشید؟ یا پرسش دیگری که این گروه در آن نشست در ذهن داشتند، میتوانست این باشد که چرا حربه تعلیق دیپلماسی با جمهوری اسلامی ایران نتوانست آنها را به زانو درآورد؟ یا چرا ارسال این میزان خبرهای جعلی و بمباران اذهان و روان مردم با دروغ و شایعه نتوانست ایران را ناامن سازد؟ سوالاتی از این نوع قطعا در ذهن و زبان عدهای از حاضران در نشست بود و آیتالله رئیسی روشنگرانه بود.
رئیسجمهور ایران گفت که واشنگتن در ماجرای اغتشاشات سال گذشته با یک برآورد غلط دچار خطای محاسباتی شد و به ناآرامی ها در ایران دل بست و ترجیح داد میز مذاکره را ترک کند. بخش دیگری از سخنان رئیسجمهور اما اهمیت ویژه دارد از آن رو که خطوط اصلی اهداف و به اصطلاح «پلنهای» کاخ سفید در قبال ایران را روشن کرد. آیتالله رئیسی گفت که «بدخواهان ملت ایران به دنبال تکرار مدل سوریه در ایران بودند، اما اشتباه کردند چون هنوز مردم و انقلاب اسلامی را نشناختهاند. ملت ایران در مقابل جریان ناامنکننده و اغتشاشگران ایستادگی کرد و دشمن را ناکام گذاشت». رئیسی بار دیگر در قلب نیویورک به سران آمریکا شکست مفتضحانه پروژه اغتشاشات و نیز وساطت عمان برای از سرگیری مذاکرات را توامان یادآور شد اما باز هم گفت که ایران مذاکره مستقیمی با آمریکا نداشته است.
آزموده را نیازمایید
بخش دیگری از سخنان رئیسجمهور در نشست اندیشمندان سیاست خارجی آمریکا به تشریح رویکردی گذشت که سران کاخ سفید چهار دهه است آن را پی گرفته بیآنکه دستاور ملموسی از آن به دست آورد؛ سیاست تحریم و تهدید و زور. تحریمی که شرایط اقتصادی ایران را دچار چالشهایی کرده و حتی به بیماران و صنعت دارویی و غذایی ایران را هم تحت تاثیر قرار داده است. آیتالله رئیسی از اندیشمندان سیاست خارجی آمریکا که پیگیر نحوه هزینه کرد داراییهای آزادشده خود بودند پرسید که اساسا چرا این داراییها که حق مسلم مردم ایران است باید توقیف و بلوکه شود و آزادسازی آن این حق را برای آمریکا ایجاد کند که درباره نحوه استفاده از اموال متعلق به مردم ایران، تعیین تکلیف کند؟
رئیسجمهور در این نشست با پیش کشیدن تحریمهای غیرانسانی آمریکا علیه مردم ایران و تسری آن به بخش درمان و دارو از حاضران پرسید که مگر نمیگفتند که دارو و غذا در تحریمها امری مستثنی است اما تحریمهای آمریکا علیه ایران منجر به فوت کودکان پروانهای شد.
رئیسی تصریح کرد هرآنچه قرار است آینده سیاسی ایران و آمریکا را تعیین کند باید در رفتار و عمل دولتمردان واشنگتن مشاهده شود و نه در پیامهای پیدا و پنهان تبادل شده. عمل آمریکا در قبال مردم ایران جز زور و تهدید نبوده و این شیوه تا همیشه یک پاسخ مشخص از سوی جامعه ایران در پی خواهد داشت و آن ایستادگی در برابر این زبان زور است. آیتالله رئیسی در این نشست به اندیشمندان سیاست خارجی آمریکا توصیه کرد که در مکتوبات و سخنرانیهای خود این مهم را به سیاستمداران کشورشان منتقل کنند که جامعه ایران به دلایل بسیار تاریخی و فرهنگی و مذهبی با بسیاری از مردمان دیگر بخشهای کره زمین و حتی همسایگان خود متفاوت است و این تفاوت اجازه پذیرش ظلم و زیادهخواهی را از بیگانگان نمیدهد.
گریزی به یک بهانهجویی تاریخی
اندیشمندان سیاست خارجی درحالی در نشست با رئیسجمهور آمریکا حاضر بودند که قطعا درباره تاریخ کشور خود بیش از هر گروه و فردی اطلاع دارند پس بهتر از هر کسی میتوانند به پرسشهای آیتالله رئیسی پاسخ دهند وقتی که پرسید: چرا درباره بزرگترین زندان زنان در آمریکا و بیشترین مادران دارای فرزند در زندانهای آمریکا به تحقیق و پژوهش نمیپردازند یا قتلهایی که بزرگترین جرم مقتول زن یا رنگینپوست بودن است. چرا پس از هر حادثهای در آمریکا توضیح پلیس این کشور از سوی همه پذیرفته میشود اما در ایران توضیح و مدارک و شواهد موجود کتمان؟ گرچه این پرسشها هرگز در ظاهر پاسخهایی نمیگیرد اما پاسخ آن را میتوان در یک جمله از خود آیتالله رئیسی یافت: «واقعیت آن است که موضوع حجاب، حقوق بشر و فعالیتهای هستهای بهانه برای ضربه زدن به ایران مستقل است».