روزنامه لبنانی «الاخبار» با انتشار گزارشی به تحلیل نتایج توافق جدید و آمریکا بعد از نشست سران ، پرداخته که جزئیات آن تاکنون به صورت رسمی منتشر نشدهاند. این روزنامه با استناد به منابع رسانهای ترکیه، آنکارا و واشنگتن را در مسیر ایجاد ناامنی مجدد در منطقه، گسترش تروریسم و مقابله با محور توصیف میکند.
در مقدمه این گزارش میخوانیم: اجلاس سران ناتو که در ۱۲ژوئیه برگزار شد، فرصت دیگری برای آنکارا بود تا موضع خود را در قبال «تروریسم» که نماینده آن است نشان دهد. تروریسمی که از «حزب کارگران کردستان» آغاز و در قالب «نیروهای حفاظت از خلق کرد» در سوریه امتداد پیدا کرد؛ آنچه به ترکیه کمک میکند تا این طرحها و اهداف خود را بهتر و گستردهتر پیش ببرد، عدم توجه جهان به تحولات سوریه به طور خاص، و منطقه به صورت عام است؛ چرا که بعد از جنگ اوکراین و روسیه، شاهد کاهش اهتمام بینالمللی به وضعیت سوریه بودهایم.
الاخبار در ادامه گزارش خود نوشت: طرفداری واشنگتن از نیروهای کرد در شمال شرق سوریه در شرایطی که آنکارا این نیروها را تهدیدی برای امنیت ملی خود میداند، به اختلاف نظر میان ترکیه و آمریکا تبدیل شد. این اختلاف یکی از عواملی بود که آمریکاییها را بر آن داشت تا تلاش کنند از دست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه خلاص شوند؛ جایی کودتای نافرجام علیه وی در سال ۲۰۱۶ انجام شد و غرب حامی آن بود. از آن زمان، روابط ترکیه و آمریکا با تنشهای متعددی مواجه بوده است؛ به ویژه در پاییز ۲۰۱۹، که واشنگتن موفق شد فشار ارتش ترکیه را مهار کرده و تهدید به حمله به شرق فرات کند.
این روزنامه در جمعبندی از اختلافات آنکارا و واشنگتن و گذر این دو کشور از بحران با جایگزینی مسکو در معادلات مینویسد: با این حال، مناقشه ترکیه و آمریکا انگیزه بزرگی برای نزدیک شدن آنکارا به مسکو و همچنین ظهور «روند آستانه» با عضویت ترکیه، روسیه و ایران بود. با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، مشخص شد که غرب به رهبری آمریکا میخواهد اردوغان را شکست دهد؛ هدفی که البته کاخسفید به آن دست نیافت و اردوغان مجدداً برای پنج سال دیگر رئیسجمهور ترکیه شد.
الاخبار به تغییر مواضع اردوغان بعد از پیروزی در انتخابات در قبال غرب و اتحادش با روسیه پرداخته و نوشت: در زمانی که انتظار میرفت آمریکا پس از این ناامیدی، سازش با ترکیه را آغاز کند، شگفتی بزرگی رخ داد و آن مجموعه مواضع متفاوت رئیسجمهور ترکیه بود. مهمترین آنها حمایت او از پیوستن اوکراین به ناتو و تایید عضویت سوئد در این ائتلاف نظامی و همچنین تحویل پنج تن از رهبران گروه آزوف به کییف بود، کسانی که به روسیه قول داده بود آنان را قبل از پایان جنگ نزد خود نگه خواهد داشت؛ او حتی با افتتاح کارخانه پهپادهای ترکیه در خاک اوکراین هم موافقت کرد!
در بخش دیگری از گزارش الاخبار آمده است: ناظران تحولات بینالمللی، تقریباً به اتفاق آرا موافقند که نشست اخیر رهبران ناتو نقطه عطفی در خروج ترکیه از موقعیت میانی خود برای همسو شدن با سیاستهای آتلانتیک، به ویژه خط مشی آمریکا بود؛ اگرچه مفاد توافقی که احتمالاً بین آنکارا و واشنگتن منعقد شده مشخص نیست، با این حال توجهها بیشتر به این سو جلب شده به که ایالات متحده خودداری خود از ارتقاء و فروش F-16 به ترکیه را تمام و با این درخواست آنکارا موافقت خواهد کرد.
الاخبار در ادامه به گزارشها و تحلیلهای ارائه شده در ترکیه هم پرداخته و مینویسد: با این وجود، آنچه دو روز گذشته روزنامه «ینی شفق» ترکیهای، رسانه نزدیک اردوغان فاش کرد، توجهها را برانگیخته و احتمال تحولات شمال سوریه را در این زمینه روشن میکند. براساس گزارش این روزنامه، حرکت قدرتهای مداخله در جهت برافروختن مجدد میدان سوریه در برخی شاخصها نمایان شده است؛ از جمله حملات جنگندههای روسی به پایگاههای گروههای مسلح در مجاورت ادلب و وقوع درگیری بین ارتش سوریه و آن گروهها در بیش از یک نقطه از خط مقدم. علاوه بر این ما این روزها، شاهد نزدیک شدن هواپیماهای روسی و آمریکایی به یکدیگر در آسمان سوریه، و بمباران تقریباً روزانه اسرائیل در دمشق و اطراف آن بودهایم.
الاخبار در ادامه به نقل از این رسانه ترکیهای و در توضیح تروریست پروری آمریکا در منطقه افزود: به همین ترتیب، اعزام ۳۰۰۰ سرباز آمریکایی به منطقه خلیج فارس را نمیتوان از فشار واشنگتن بر تهران در سوریه جدا کرد. در حالی که مشخص شده آمریکا در حال تشکیل ارتشی از قبایل عرب در شرق فرات است که تعداد آنها نزدیک به ۲۵۰۰ نفر است. هدف از آن هم گسترش فعالیت در مناطق دیرالزور و مناطق مرزی سوریه و عراق و قطع خط تدارکات و ارتباطی است که به نفع «محور مقاومت» بین دو کشور جریان دارد.
این روزنامه لبنانی به تعهدات نظامی و حمایتهای سیاسی آمریکاییها از اردوغان در پرونده کُردها هم پرداخته و مینویسد: تلاشهای آمریکا در هماهنگی با ترکیه، تفسیری موازی دیگری نیز دریافت کرد، با این عنوان که واشنگتن میخواهد حضور مبارزان کُرد را در چارچوب توافق فرضی بین خود و آنکارا کاهش دهد. توافق ناتو برای ایجاد «مرکز هماهنگی برای مبارزه با تروریسم» و تعهدش به حمایت از ترکیه در مقابله با تروریسم نیز گامی پیشبینی شده بود. گامی که برای اولین بار در تاریخ این ائتلاف برداشته شد؛ آن هم پس از خطاب اردوغان به رهبران ناتو، زمانی که از آنها خواست تا حمایت خود از پ.ک.ک را کنار بگذارند.
در بخش پایانی گزارش الاخبار در این باره آمده است: «بولنت اوراق اوغلو»، نویسنده ترکیهای روزنامه ینی شفق و حامی اردوغان میگوید که حالا و ۱۳سال پس از جنگ سوریه، کارتهای بازی در چارچوب یک طرح جدید آمریکایی در آنجا به هم میریزند. ویژگی این بازی جدید هم ابتدا در استقرار حدود ۳۰۰۰ مرد مسلح در خط دیرالزور – التنف به عنوان بخشی از هدف قطع تدارکات ایران از عراق به سوریه ظاهر شده است.
این نویسنده به گامهای آنکارا و واشنگتن برای تقلیل دستاوردهای راهبردی تهران در منطقه اشاره و خاطرنشان میکند: این طرح از حمایت کشورهای حاشیه خلیج فارس برخوردار است و یکی از اهداف آن قطع راه ایران به سوریه از طریق اردن است. حالا نتایج توافق بین آنکارا و واشنگتن طی نشست سران ناتو در حال آشکار شدن است؛ شاید کاهش سرعت در روند عادیسازی بین کشورهای خلیج فارس و ایران یکی از شاخصهای آن باشد.
بعد از نشست سران ناتو در «ویلنیوس» لیتوانی که حدوداً یک ماه پیش برگزار شد، تحلیلها و گزارشهای مختلفی درباره رایزنیهای ترکیه و آمریکا در فضای رسانهای جهان منتشر شد؛ بعد از آن «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا به منطقه خلیج فارس تسلیحات ارسال کرده و اردوغان، همتای ترکیهای او هم سفری منطقهای را به عربستان، امارات و قطر انجام داد؛ سفری با موضوعات اقتصادی و اهداف امنیتی که گفته میشود به زودی تکرار خواهد شد.