سرویس کردستان – هدف از ایجاد مناطق آزاد تجاری – صنعتی بر اساس استانداردها و تجربیات جهانی، رونق اقتصادی، جذب سرمایه گذاری خارجی، توسعه صادرات و ایجاد اشتغال است؛ منطقه آزاد بانه و مریوان نیز قاعدتا در بدو تاسیس و تصویب با همین اهداف در کردستان ایجاد شده است. اما بررسی ها و مشاهدات نشان می دهد در عمل، این منطقه به جای اینکه محرک توسعه اقتصادی استان باشد، به یکی از چالش های اصلی تبدیل شده است.
به گزارش کرد پرس، یکی از مهمترین دلایل عدم موفقیت منطقه آزاد بانه و مریوان، نبود یک طرح جامع و مشخص است، چرا که بدون وجود چنین طرحی، سرمایه گذاران نمی دانند که چه امکاناتی در منطقه وجود دارد و چگونه می توانند در آن فعالیت کنند و بر اساس اعلام مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان بیش از ۳ سال است که این طرح به شرکتی جهت تدوین داده شده اما تا امروز هیچ اثری از آن دیده نمی شود.
مصوبه ایجاد منطقه آزاد بانه و مریوان چندین سال پیش صادر شده، اما تاکنون پیشرفت قابل توجهی در اجرای آن مشاهده نشده و بر اساس اعلام فردین وکیلی در حال حاضر ۲۰ درصد پیشرفت داشته و این تاخیر باعث شده که سرمایه گذاران از این منطقه ناامید شوند.
منطقه آزاد بانه و مریوان از نظر زیرساخت های لازم نیز برای فعالیت های اقتصادی همچون جاده، برق، آب و گاز با کمبودهایی مواجه است و این کمبودها باعث افزایش هزینه های تولید و کاهش جذابیت منطقه برای سرمایه گذاران می شود.
سازمان منطقه آزاد زنگ تفریح مدیران
این منطقه با توجه به تمام کمبودهایی که دارد در آبان ماه سال ۱۴۰۲ صاحب یک مدیرعامل شد تا شاید بتواند بعد از سال ها نقشی در توسعه اقتصادی و رشد سرمایه گذاری های داخلی و خارجی ایفا کند اما در این مدت ۱۴ ماهه تنها به یک مکان و زنگ تفریح برای جناب مدیرعامل تبدیل شده است.
در طول ۱۴ ماه گذشته علیرغم اینکه می بایست چارت اداری و کاری این سازمان تکمیل می شد و نیروهای متخصص در پست های مختلف به کار گیری می شدند اما تنها به جز یک نفر از نزدیکان جناب مدیرعامل کسی به کارگیری نشده و ۵۵ پست از ۵۷ پست چارت تشکیلاتی این سازمان همچنان خالی است.
همین عدم به کارگیری نیروهای متخصص و کاردان در سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان باعث شده تا در سال ۱۴۰۳ استان کردستان فرصت جذب سود سهمیه ۱۵۰ میلیون دلاری کالاهای تجاری مناطق آزاد کشور را از دست داده و در حالی که می توانست درآمدزایی یک همتی از قِبَل آن داشته باشد اما با دریافت یک مبلغ بسیار ناچیز، ۱۰۰ میلیون دلار از این سهمیه را به منطقه اروند واگذار کند.
براساس نظر کارشناسان از سود حاصل این ۱۰۰ میلیون دلار، سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان می توانست رقمی معادل ۶۶۰ میلیارد تومان درآمد داشته باشد اما در قبال دریافت ۶۰ میلیارد تومان آن را به منطقه اروند واگذار کرده و اکنون نیز نمی تواند حتی یک ریال از این رقم را هزینه کند چرا که بر اساس قانون، مدیر مالی و سرمایه گذاری مجموعه معرفی نشده و فرصت ها برای توسعه زیرساخت های این منطقه و درآمدهای هنگفت، یکی پس از دیگری به واسطه بی مبالاتی جناب مدیرعامل از دست می رود.
حراج سهمیه کالاهای ارزی
حراج سهمیه ۱۵۰ میلیون دلاری کالاهای تجاری منطقه آزاد بانه و مریوان، فرصت سوزی تاریخی برای این منطقه محسوب می شود و این رویداد نه تنها نشان از ضعف مدیریت و عدم برنامه ریزی در این سازمان دارد، بلکه تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده ای را نیز به دنبال خواهد داشت.
عدم جذب سهمیه ۱۵۰ میلیون دلاری کالاهای ارزی، نشان از عدم آمادگی و یا عدم اهلیت مدیران سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان در بهره برداری از این فرصت طلایی دارد.
توجیه نبود انبار از سوی مدیرعامل منطقه آزاد بانه و مریوان، برای دپوی کالاهای وارداتی، به هیچ وجه توجیهی منطقی و قابل قبول نیست؛ چرا که اجاره یک انبار، راهکاری موقت و کوتاه مدت برای حل این مشکل بود که می توانست از این فرصت سوزی بزرگ جلوگیری کند.
وقتی بدهکار، طلبکار می شود
با تمام این تفاسیر و کوتاهی هایی که از سوی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان در طول ۱۴ ماه گذشته رقم خورده اما امروز در کمال تعجب در جلسه شورای ساماندهی مبادلات مرزی استان کردستان، جای بدهکار و طلب کار تغییر کرد و جناب مدیرعامل به جای پاسخگویی به چرایی کوتاهی و ترک فعل های خود، در مقابل دیگر مسئولان دستگاه های اجرایی استان کردستان گارد گرفت.
فردین وکیلی در این جلسه که با دستورکار تعیین تکلیف انبار دپوی کالا در منطقه آزاد بانه و مریوان تشکیل شد، گفت: پیش از اینکه به این موضوع بپردازم باید در خصوص سهمیه کالاهای تجاری که در رسانه ها به صورت شفاف به آن پرداخته نشد، اشاره کنم چرا که اخبار منتشره ناقص و خلاف واقع بودند.
وی افزود: در این حوزه سهمیه ۱۵۰ میلیون دلاری برای منطقه آزاد بانه و مریوان تخصیص یافت که با توجه به اینکه گمرک این منطقه راه اندازی نشده بود، ۱۰۰ میلیون دلار از این سهمیه به منطقه اروند واگذار شد.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان اظهار کرد: آنچه که در رسانه ها مطرح شده بود این بود که انگار این سهمیه بدون اینکه عایدی برای ما داشته باشد، واگذار شده در حالی که با توافق به منطقه اروند فروخته شد.
وکیلی ادامه داد: اگر گمرک منطقه ایجاد شده بود و ما موفق می شدیم که تمام ۱۵۰ میلیون دلار را جذب کنیم، سود حاصل از این کار برای منطقه آزاد بانه و مریوان رقمی حدود ۱۷۱ میلیارد تومان می شد.
این سخنان مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان در حالی بیان شد که براساس نظر کارشناسان از سود حاصل این ۱۵۰ میلیون دلار، سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان می توانست رقمی معادل یک همت درآمد داشته باشد اما در قبال دریافت ۶۰ میلیارد تومان، ۱۰۰ میلیون دلار از این سهمیه را به منطقه اروند واگذار کرده است.
مرز باشماق باید تحویل منطقه آزاد شود
وی در ادامه سخنان خود به بحث انبار دپوی کالا در منطقه آزاد بانه و مریوان اشاره کرد و بیان کرد: براساس بازدیدهای میدانی، انبارهای مرز باشماق مورد بازدید قرار گرفتند که وضعیت فعلی آنها به گونه ای است که قابل استفاده نیست.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان یادآور شد: حتی اگر بتوانیم انبار را هم فراهم کنیم، با توجه به اینکه مجوز گمرک کل کشور را نداریم باز هم نمی توانیم از این سهمیه در نظر گرفته شده استفاده کنیم.
وکیلی در خصوص طرح جامع منطقه نیز گفت: مجری تدوین طرح جامع منطقه آزاد بانه و مریوان، منطقه آزاد قشم است و ظاهرا به یک شرکت واگذار شده که تا روز شنبه باید تعیین تکلیف شود و از اختیار ما خارج است.
وی افزود: بر اساس قانون باید تمام اراضی و مستحدثات واقع در مرز باشماق به سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان واگذار شود که با این کار مشکل انبار و ساختمان اداری ما نیز حل خواهد شد.
مرز باشماق خارج از محدوده منطقه آزاد است
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان کردستان نیز در این جلسه در واکنش به سخنان مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان، اظهار کرد: بر اساس توضیحات آقای وکیلی وزارت راه باید بعد از ۲۰ سال کار و توسعه زیرساخت ها، از مرز خارج شود و همه چیز را به آنها واگذار کند.
فرزاد حسنی ادامه داد: منطقه آزادی که تعریف شده بر اساس نقشه های تدوین شده، مرز باشماق خارج از محدوده آن قرار گرفته و وظایف هر دستگاهی هم بعد از سال ها فعالیت در مرز باشماق تفکیک و مشخص شده است.
وی یادآور شد: طبق قانون وزارت راه مسئول مبادی ورودی و خروجی مرزهای زمینی و بحث ترانزیت کالا است و اگر قرار باشد همه چیز را تحویل منطقه آزاد دهیم از همین فردا دیگر تمام مسئولیت ها را باید بپذیرند و ما هم به دیگر به مسائل و مشکلات مرز کاری نخواهیم داشت.
نباید نظر شخصی در مرز دخیل باشد
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان در پاسخ سخنان مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان کردستان بیان کرد: بر اساس نقشه تدوین شده هم مرز سیرانبند و هم مرز باشماق در محدوده منطقه آزاد بانه و مریوان قرار دارد و این مسئله ای نیست که نظر شخصی کسی در آن دخیل باشد.
وکیلی گفت: قانون اختیاراتی برای مناطق آزاد مشخص کرده که بر اساس آن واگذاری مرز باشماق و سیرانبند به منطقه آزاد بانه و مریوان نیز جزو این موارد قانونی است و تنها نهادهای نظامی و امنیتی از این قانون مستثنی هستند.
درآمدهای منطقه آزاد شفاف بیان شود
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری استاندار کردستان نیز در این جلسه خطاب به مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان، اظهار کرد: این جلسه صرفا برای تعیین تکلیف انبار برگزار شد و نیاز به ورود جزئیات منطقه آزاد بانه و مریوان دیده نمی شود.
ارسلان ازهاری با بیان اینکه در جلسه قبل آقای وکیلی مدعی بودند، در صورت تامین انبار آمادگی جذب سود سهمیه ۵۰ میلیون دلاری کالاهای ارزی باقیمانده منطقه آزاد و بانه را دارند، افزود: در همان جلسه مصوب شد که فرماندار مریوان این مشکل را حل کند اما امروز مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان اعلام می کند که مجوز گمرک را هم ندارند و معلوم نیست که اگر این مشکل نیز حل شود باز چه مشکل دیگری مطرح شود.
وی ادامه داد: سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان پس از مدت ها که از تصویب آن می گذرد هنوز هم هیئت مدیره کامل ندارد و تنها با ۲ نفر اداره می شود و نفر سوم هم که دکترای اقتصاد داشته و مدیر سرمایه گذاری این سازمان است معلون نیست که به چه دلیل به عنوان انباردار معرفی شده است.
لزوم شفاف سازی درآمد منطقه آزاد
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری استاندار کردستان از مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان خواست تا اعلام کند اگر سهمیه ۱۵۰ میلیون دلاری را جذب می کردند میزان درآمد منطقه آزاد چه رقمی بود و الان که ۱۰۰ میلیون دلار آن را به منطقه آزاد اروند واگذار کرده اند چه درآمدی داشته اند؛ اگر آقای وکیلی مدعی شفاف سازی رسانه ای است پس این را هم شفاف بیان کند که با چه درآمدی قانع شده که این ۱۰۰ میلیون دلار را واگذار کند.
ازهاری یادآور شد: شما بر اساس قانون باید همان روزی که در سازمان منطقه آزاد مستقر شدید درخواست مجوز گمرک را ارائه می دادید اما امروز بعد از ۱۴ ماه که ما می خواهیم مشکل انبار را برای شما حل کنیم تازه می گویید که مجوز هم ندارید.
وی بیان کرد: اکنون که سود حاصل از سهمیه ۱۰۰ میلیون دلاری از دست رفته است باید به دنبال جذب ۵۰ میلیون دلار باقیمانده تا پایان سال جاری باشیم که با توجه به وضعیت موجود، این مهم نیز بعید به نظر می رسد و احتمالا باز هم با دریافت همان ۲ درصد سود، سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان قانع شود که آن را به یک منطقه دیگر واگذار کند.
تمام مناطق آزاد جدید سهمیه را واگذار کرده اند
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد بانه و مریوان در واکنش به این سخنان معاون اقتصادی استاندار کردستان گفت: باید توضیحات کامل داده شود و ۱۰۰ میلیون دلار از دست ما نرفته بلکه آن را طی یک تفاهم با درآمد مشخص واگذار کرده ایم.
وکیلی افزود: در هیچ کدام از مناطق آزاد تازه تاسیس نتوانسته اند این سهمیه را جذب کنند و تمام مناطق آن را واگذار کرده و این یک کار قانونی بوده است.
حتی نمی توانید یک دلار کالا هم وارد کنید
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری استاندار کردستان نیز در پاسخ این سخنان اظهار کرد: وقتی نه به دنبال انبار بوده اید، نه مجوز گمرک را گرفته اید و نیز زیرساختی را ایجاد کرده اید، چگونه انتظار دارید که تجار به این منطقه بیایند.
ازهاری ادامه داد: اگر همین امروز ۱۰ انبار هم در اختیار منطقه آزاد بانه و مریوان قرار گیرد حتی نمی توانید یک دلار کالا هم وارد کنید، چرا که به دنبال مجوز گمرک نبوده اید.
به نظر می رسد منطقه آزاد بانه و مریوان پتانسیل بسیار بالایی برای توسعه اقتصادی استان کردستان دارد؛ اما برای تحقق این پتانسیل، باید موانع موجود برطرف شوند و یک برنامه جامع و مشخص برای توسعه منطقه تدوین شود که با اتخاذ راهکارهای مناسب، می توان از این منطقه به عنوان یک موتور محرک توسعه اقتصادی استان استفاده کرد اما با روند پیش گرفته مدیرعامل منطقه تحقق این هدف حداقل در سال های آتی دور از دسترس است.
کد خبر 2780290
